Vakıa Suresi 75-76-77-78. Ayet-i Kerimelerin Tefsiri Mutlaka okumalısınız..

فَلَا أُقْسِمُ بِمَوَاقِعِ النُّجُومِ

Vakıa Suresi 75.ayeti kerime: Hayır! Yıldızların yerlerine yemin ederim ki,

Mevakiın nücum, mevki yıldızların bulunduğu ve hareket etmediği yerdir. "Vekaa" Arapçada bir yere bırakılmış ve o yerden kımıldamayan anlamına gelir. Tabi yıldız kayması diye de bir şey biliyoruz. Fakat, bildiğiniz gibi yolcuların yön bulmada baz aldıkları bazı yıldızlar var. İster denizde olsun, isterde karadaki denizde olsun karadaki deniz nedir? Çöldür. 

Geceleyin çölde yolculuk ederken neye güvenirler o zaman GPS yoktu yıldızlar dışında. Yıldızlar yolculuklarda rehber olmuşlardır ve yerlerinde mukimdirler Bu sayede araplar yıldızlara güveneceklerini bilirler. 

Eğer sürekli yer değiştirselerdi yön bulurken onlara güvenemezlerdi. Allah (cc) bu ayette "Yıldızların yerine yemin ederim" diye buyuruyor. Şimdiden bir şey öğrendik. O Araplar inansın veya inanmasın, yıldızların yerlerine dikkati çekmenin ne kadar çok şey ifade ettiğini gayet iyi biliyorlardı. 

Akıllarına gündüz değilde hangi vakit geliyordu? 

Gece zira yıldızlardan bahsediyoruz. Ayrıca yıldızlara evde uyurken değilde ne zaman çok dikkat kesilirsiniz?

Seyahat ederken.

Yani Araplar yolculuğu düşünmeye başlamıştır bile yolculuk karanlıkta geçmektedir. Ve tek ışık kaynağı nedir?

Yıldızlar.

O yıldızlara ihtiyaç duyulmaktadır zira o yıldızları kullanmazsa ne olur? 

Yolunu kaybeder yönünü bulamaz.

Yani yıldızların yerlerine yemin edildiğini işiten kişi yolculuğu aklından geçirmeye başlamıştır bile..

Konunun yolculukla ve o yolculukta yön bulmakla bir alakası olmalıydı. Yolculuğa çıktığında doğru yolu bulmakla ilgisi olmalıydı ve o yolculukta yerinden kımıldamayan  bir şeye güvenebilmeliydi. 

Bütün bunlar sadece yeminle alakalıydı. 

Allah daha bize neden dikkat kesilmemiz gerektiğini buyurmadı. Sadece bu yemini ederek dikkatimizi çekti. Artık dersin kendisini almaya hazırız. 

Bu ders nedir? 

Allah (cc) buyuruyor ki.. Aslında devam etmeden önce bize ne olduğunu bildiriyor. Kur'an'ın hiç bir yerinde söylemediği bir şey söylüyor. Allah buyuruyor ki:

 وَإِنَّهُ لَقَسَمٌ لَّوْ تَعْلَمُونَ عَظِيمٌ

Vakıa 76.Ve muhakkak ki o, gerçekten çok büyük bir yemindir, keşke bilseniz.

"Az önce ettiğim yeminin" Allah buyuruyor:

 "Ne kadar büyük muazzam olduğunu (لَّوْ تَعْلَمُونَ)keşke bilseniz.

Başka bir deyişle Allah (cc) halâ Kur'an'da buyuracağı şeyi buyurmamıştır. Ve daha buyurmadan önce sizin dikkatinizi çektiğim konu muazzam bir şey diye buyuruyor. Daha buyurmadan fakat yaptığım giriş bile o kadar muazzam ki bir emsalini görmüş olsaydınız bu girişle bile düşüncelere dalıp gitmeliydiniz. Biliyor musunuz Allah diğer yeminlerinde böyle bir şey yapmıyor.

Bu ayet hariç Kur'an'ın hiç bir yerinde böyle yapmıyor. Bir kerelik yemin ediyor ve bununla buyuracağım şeye gelmeden önce yemin ediş şeklimle bile ne kadar önem arz ettiğini anlayın diyor. Şimdiden düşüncelere gark olmalıydınız diye buyuruyor. 

وَإِنَّهُ لَقَسَمٌ لَّوْ تَعْلَمُونَ عَظِيمٌ 

Bu yeminin ifade ettiği ana husus nedir? 

Allah neye dikkat etmemizi emrediyor? 

إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ 

Vakıa 77.ayet Muhakkak ki O, gerçekten Kerim olan Kur’ân’dır (Kur’ân-ı Kerim’dir)

Bir cümle buna hiç şüphe yok Kur'an'ı Kerim asaletin, azametin, zarafetin timsalidir. Yemin ederim ki Kur'an şereflidir. Zihnimizde bu manzarayı tahayyül ettirmesinin sebebi bizi Kur'an'la tanıştırmaktı. Asıl muhteşem olanı ise Bu Kur'an'ın ilk suresi değil! Çoğumuz ilk vahyi bilir 

اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ 

ilk vahiy buydu. 

Normal olarak ilk tanıtımın ilk vahiyle yapılmasını beklersiniz. Eğer Allah bu vahiyle bizim Kur'an'ın azimüşşanlığını takdir etmemizi istiyorsa böyle bir açılışın Kur'an'ın ilk ayetinde olması gerektiğini düşünürsünüz. 

Vakıa suresi Mekke döneminin ortalarında nazil olmuş bir sure.

Peygamber (sav) Kur'an'ı nakletmeye başlamasının üzerinden sadece bir kaç yıl geçmiş.

Bu geçen zaman süresinde Araplar Kur'an'ı duyup aşina olmuşlardır artık. 

Fakat Allah(cc) burada kullarına hafızalarının biraz paslandığını ve yeniden bir tazelenmeye, uyanışa ihtiyaçları olduğunu söylüyor bence..

Kur'an'ın onlar için ne ifade ettiği ile alakalı yani bizlerin hepimizin de zihinlerinin tazelenmeye ihtiyacı var.   

Kur'an'ın ne olduğunu yeniden anlamaya ihtiyacımız var. Hayatımız için ne önem arz ettiğini anlamaya sizlerinde benimde ihtiyacımız var. Bu o kadar değerli bir şey ki Allah hidayetini zamandan münezzeh kılmıştır. Bu zamanın ötesinden bir şey zira Kur'an'ı anlama ihtiyacı her zaman var. 

Şimdi karanlıkta yolculuk eden kişiye dönelim tıpkı bizimde bu hayatta karanlığın ortasında yaptığımız yolculuk gibi bu karanlıkta yolumuzu bulabilmek için bulabildiğimiz her yön gösterici unsuru kullanırız. Bazen bu karanlık yolculukta arkadaşlarımı takip edeyim en iyisi deriz. 

Bazende şu tarafa giden birilerini gördüm bende o yöne gideyim deriz. Bazıları bir yöne giderken diğerleri de farklı bir yöne gidebilir. İnsanlar sizi farklı yönlere çekebilir, hatta geri bile götürebilirler. 

Ama sonra birisi çıkıp der ki:"Hayır ben güzergahımı bilmeliyim güvenebileceğim bir rehberim olmalı"

Karanlıkta bulabileceğim tek ışık yıldızlardır. Yıldızların ışığı da Kur'an ayetleri gibidir. Allah Kur'an ayetlerini vahiylerini bu karanlık yolculuktaki tek ışık kaynağımıza yıldızlara benzetiyor.  

Güvenebileceğin tek şey bu. Tutunabileceğin tek çapa bu. 

Allah (cc) Kur'an'ın başka bir yerinde

 فَقَدِ اسْتَمْسَكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَىَ

Bakara suresi 256.ayeti kerimede ..kopmak bilmeyen sapasağlam bir kulpa yapışmıştır. Allah, hakkıyla işitendir, hakkıyla bilendir.

"Yerinden kımıldamayan bir çapaya tutunmak gibi bilirsiniz fırtınada gemi bir o yana bir bu yana savrulurken karaya yakın yerde çapa atarlar. Zira çapa yerinden oynamaz bu yüzden Allah (cc)buyuruyor ki: Kur'an'a sarılan kişi çapaya sarılmış gibidir. Dalgalar ne yandan gelirse gelsin o çapaya tutunmuşsan güvendesin selamete çıkacaksındır. Kur'an refakatçiliği için verilen örnek bu. Eğer hayat bir yolculuksa rehberimiz bu kitaptır ayetlerdir. Allah (cc) Kur'an'ın insan hayatındaki bağlayıcılığı ayan beyan ortaya koymuştur. Bununla yetinmemiştir. 

فِي كِتَابٍ مَّكْنُونٍ

Korunmuş bir kitaptadır(Vakıa78.ayet)

Bu Kur'an'ı Azümüşşan yıldızlar gibidir. Ve elbette gündüz vakti de yolculuk yapılmaz o zaman cipleri yok petrol da Arap coğrafyasında henüz keşfedilmemişti. 

Geceleri yolculuk yapmayı severlerdi. Ve yıldızlar sadece yön bulmaya yaramakla kalmıyordu. Edebiyatlarının bir parçası olmuştu. Araplar yıldızlara şiirler yazardı bir delikanlı bir kıza aşık olduğunda onu yıldızlara benzetirdi. Yıldızlar onlar için hayatlarındaki bir kaç güzel şeyden biriydi. Onlar için yıldızlar semanın mücevherleriydi. 

Umreye ve ya hac yapan mümin kardeşlerimiz gece mübarek dağlara çıkınca, gökyüzüne bakın muhteşem yıldızları ayı görünce hayran kalmaktadırlar.

Bizim için Kur'an sadece bizi doğru yola çıkaracak şey değil. Onula hayatımızı Allah'için düzene koyarak islami yaşamayı öğreniyoruz. Bizim için Kur'an muhteşemliği ifade eder. Ona baktığımızda yıldızlara bakıyormuş gibi gözlerimizi alamamalıyız. İhtişamı karşısında gözlerimiz kamaşmalı. 

Yıldızlarla ilgili insanların dikkatini çeken diğer şey ise ne kadar uzun süre bakarsan  o kadar yüksekte görünür. 

Baktıkça"Vay canına ne kadar yüksekteler, gittikçe derinleşiyorlar." dersin. 

Kur'an'ı ne kadar çok okursak, dikkatimizi verirsek ve hayatımıza yansıtırsak o kadar çok kıymetini anlarız. Ne kadar muazzam olduğunu fark ederiz. Kur'an'a önem vermeyen insanlar onun güzelliğini göremez, gücünün farkına varamazlar. Kur'an'ı okuyup onun güzelliğini görenler "Vay be, hiç sonu yok sanki, gittikçe derinleşiyor"derler. 

Tıpkı Allah(cc) nun bahsettiği o basit nesne gibi yıldızlar o kadar yüksekteler ki bakınca acziyetimizi hissederiz değil mi? Evrenin derinliğinde, semanın en yüksek noktasında öyle muhteşem bir varlık ki kendimizi ona kıyasla çok nâçiz hissederiz. 

Ayetlerinde hissettirmesi gereken budur. Onların büyüklüğü azameti bize Allah (cc) azametini hatırlatmalı ki bu sayede ne kadar nâçiz olduğumuzu anlayabilelim. Alçak gönüllü olmamamıza vesile olmalı. Kur'an bizim kibrimizi kırmalıdır. Kur'an karşısında ki yerimizi bilmeliyiz. 

         

(Bu yolculuğun itikadi manevi bir boyutu vardır. Ömür denen yolculukta yıldızını bulan biri deyince ne anlamalıyız ? Peygambere giden sahabe veya mürşidine giden mürid gibi yolculuğun bundan sonrası için çok çalışacağını bilir yani ömrünün kalanında daha çok kulluk yapacağını bilir artık bulmuştur mürid mürşidini ve Allah Rasulunü bulan sahabei Kiram gibi..)

“Yıldız” olma özelliğinde olan bütün gök cisimleri genelde aynı büyüklükte aynı özellikte gibi görünürlerse de aralarında büyüklük ve küçüklük itibariyle farklılıklar vardı. İnsanlar da böyledir her ne kadar statüleri gereği üstün makamlı eğitimli ya da eğitimsiz gibi görünse de hak katında eşittir sadece takva ile farklılık gösterirler kimi diğerine göre daha fazla takva sahibidir gibi.. 
Bakış açımız bu olmalı..

Sahabeler arasında da yıldızlar gibi fazilet ve mertebe noktasında elbette farklılıklar olacaktır. Bazısı İslâmiyet’le daha önce şereflenmiş. hizmette diğerlerini geçmiş, bir kısmı adalet ve idarede hepsinin üzerine çıkmış, bir diğeri yumuşak huy ve cömertlikte daha ileri gitmiş, bir başkası ilim ve kahramanlıkta diğerlerini geçmiştir.

Bizim ölçülerimiz her şeyden önce elbette Kur’an ve sünnettir. Kitap ve sünnetten sonra sahabeler önemli bir referans kaynağımızdır. Çünkü onlar her şeyi veya lüzumlu bilgilerin önemli bir kısmını doğrudan vahiyden, Hz. Peygamber (sav)'den almışlardır.
Bu güzide cemaatten özellikle Hz. Ali’nin içinde bulunduğu dört raşit halife, Hz. Aişe, Hz. Ebu Hureyre, Hz. Muaz, Hz. Abdullah b. Abbas, Hz. Abdullah b. Mesud’un içinde bulunduğu yedi Abdullah gibi alim sahabilerin yeri çok müstesnadır.

Günümüze gelecek olursak tarikat şeyhlerimiz yani maneviyat önderlerimiz yıldızlar gibidir. Bulundukları makamdan taviz vermeden irşat vazifelerini yerine getirirler. Bizlerde onların rotasından ayrılmadan hakiki yolcular oluruz ve menzilimize imanla Kur'an'la zikir ile ulaşırız inşAllah! 

Emine Kaya