ZEKAT
Müslüman olan kimseye zekat vermekte gerekli bir farz emirdir; şayet zekata tabi malı var ise.
Zekat vermeyi gerektiren mal kıymeti şöyle tesbit edilmiştir:
a) Yirmi miskal altın.
b) İki yüz dirhem gümüş.
c) Sayılan iki değerin birine eş değerde ticaret malı.
d) Beş tane deve
e) Otuz adet sığır.
f) Kırk adet koyun.
Sayılan hayvan cinsi şeyler, ticaret malının senelerini doldurmuş olmaları gerekir.
Köle olana, kölelikten kurtulmak için efendisinin tayin ettiği miktar parayı, toplamaya çalışan kesimli köleye, (mükatebe) zekat vermek gerekli değildir. Zira bunlara zekat farz olmamıştır.
Altından ve gümüşten çıkarılaak zekat miktarı: Rüb'u uşür'dür.Yani: Onda birin dörtte biri. Bu hesaba göre:Yirmi dinardan, yarım dinar zekat çıkartmak gerekir. Zira onun üşrü(onda biri) iki dinar olup rüb'u (dörtte biri) ise yarım dinar olur.
İki yüz dirhemden beş dirhem zekat verilir. Zira iki yüz uşrü (onda biri) yirmi dirhem olup rüb'u (dörtte biri) dahi beş dirhem olur.
DEVENİN ZEKATI
Beş devenin zekatı bir şattır. Şat ise: Altı ayını doldurmuş bir tokludur. Keçi cinsinden verecekse, bir yaşını doldurmuş bir çebiç vermesi gerekir.
On deveye iki şta (altı aylık toklu )verilir.
On beş deveye üç şat verilir.
Yirmi deveye dört şat verilir.
Yirmi beş devenin zekatı ise: Mehad'dır. Manası: Bir yaşını bitirip ikinci yaşına giren, bir dişi deve yavrusu.
Mehad vermeye gücü yetmeyen, bir ibn-i lebun verir.
İbn-i lebun şudur: İki yaşını doldurup, üç yaşına giren bir erkek deve yavrusudur.
Otuz altı deve için verilecek zekat: Bint-i lebundur.
Bint-i lebun:İki yaşını bitirip üç yaşına giren bir dişi deve yavrusudur.
Kırk altı devenin zekatı: Hıka'dır. Hıka: Üç yaşını bitiren bir dişi devedir.
Altmış devenin zekatı: Ciz'adır. Ciz'a: Dört yaşını bitiren bir dişi devedir.
Yetmiş altı devenin zekatı: İki bint-i lebundur. Yani: İki yaşını bitirip üç yaşına giren iki adet dişi devedir.
Doksan bir devenin zekatı: İki Hıka'dır. Hık'a: Üç yaşını dolduran birdişi devedir. Yüz yirmi deveye kadar bu miktar diğişmez.
Develer yüz yirmiyi aştıktan sonra, her kırk başına bir bint-i lebun verilir.Yani: İki yaşını doldurup üç yaşına giren bir dişi deve. Her elli içinde, bir hıka verilir. Yani Üç yaşını dolduran bir dişi deve.
SIĞIRIN ZEKATI
Otuz sığırın zekatı: Yaşını dolduran erkek veye dişi bir danadır.
Kırk sığırın zekatı: İki yaşını dolduran dişi danadır.
Altmış sığır için: İki yaşını dolduran erkek dana verilir.
Yetmiş sığırın zekatı: Yaşını dolduran bir erkek dana ile iki yaşını bitiren bir dişi danadır.
Bu hesap nazara alınarak, üstteki sayıdan sonra her otuz sığır için, yaşını dolduran bir erkek dana; her kırk sığır için de iki yaşını dolduran bir dişi dana verilir.
KOYUN-KEÇİ CİNSİNİN ZEKATI
Her kırk koyunun zekatı: Bir şattır .Yani: Altı ayını dolduran, bir tokludur.Yüz yirmiye kadar bu hesap devam eder.
Yüz yirmi bir koyunun Zekatı: İki şattır. Yani:İki tane altı ayını dolduran iki tokludur. İki yüze kadar bu hesap devam eder.
İki yüz bir koyunun zekatı: Üç şattır. Yani: Üç yüze kadar bu hesap muteberdir.
Üç yüzü aşan koyun miktarının zekatı: Her yüz için bir şattır.
ZEKAT VERİLECEK KİMSELER
Zekat verecek kimse; zekatını aşağıda sayılacak sekiz sınıf kimseye verir. Kaldı ki bunlar, sırası ile Kur'an-ı Kerim'de anlatılmıştır.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
إِنَّمَا الصَّدَقَاتُ لِلْفُقَرَاءِ وَالْمَسَاكِينِ وَالْعَامِلِينَ عَلَيْهَا وَالْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَفِي الرِّقَابِ وَالْغَارِمِينَ وَفِي سَبِيلِ اللَّهِ وَابْنِ السَّبِيلِ ۖ
Tevbe suresi 60.ayet (Diyenet İşleri)
Sadakalar (zekâtlar), Allah’tan bir farz olarak ancak fakirler, düşkünler, zekât toplayan memurlar, kalpleri İslâm’a ısındırılacak olanlarla (özgürlüğüne kavuşturulacak) köleler, borçlular, Allah yolunda cihad edenler ve yolda kalmış yolcular içindir. Allah, hakkıyla bilendir, hüküm ve hikmet sahibidir.
1-Fakirler: Kendilerine yetecek kadar dünyalığı olmayan kimselerdir.
2-Miskinler: Aç kalmayacak kadar bir miktara sahip olan ve daha fazla ihtiyacını gidermek için bir imkana sahib olmayan kimselerdir.
3-Amiller: Devlet büyüğü tarafından zekat tahsiline memur tayin edilen ve bu zekatı devlet büyüğüne teslim edinceye kadar koruyan kimselerdir.
4-Müellefe-i Kulub: İleride islam dinini kabul etmeleri umulan kimselerdir. Yani: Kendilerine bir miktar dünyalık mal verilince, yahut bunlara verilen mal şu sebebe dayanır: Onların şerlerinden müslümanları korumak.
5-Rikab: Sahibi tarafından, belli bir para veya mal getirdiği takdirde hür olacağı şarta bağlanan köledir.
Üstteki manadan olarak: Bir kimse, bir köleyi efendisinden satın alıp azad etsede caizdir.
Bir rivayete göre: Bu mana yerindedir.
6-Garimun: Altından kalkamayacak kadar büyük borç altında bulunan kimselerdir.
7-Fisebilillah: Bunlar, Allah yolunda mücahid kimselerdir. Ki bunlar ne imamın (halefin), ne de başka bir sultanın kayıt defterine yazılıdır. Kendi inandıkları yoldan cihadlarını, islam esaslarına göre yürütürler.
Bu zümre zengin olsalar dahi, kendilerine zekat verilir.
8-İbnüssebil: Bazı imkansızlıklar sebebi ile yolda kalan kimselerdir. Amma beldesinden yola çıkmak üzere olan değil.
SADAKA
Bir kimse, kendisine farz olan zekatıverdikten sonra, sadaka da vermelidir. Yani: (sünnet)olarak. Bu çeşit sadaka da bir müslüman için sevilen iştir.
Her imkanı olan müslüman, gece gündüz, az çok sadaka vermelidir. Bilhassa şu mübarek aylarda: Recep, Şaban ve Şehr-i Ramazan.
Bayram günleri: Aşure günü, kıtlık ve sıkıntılı günlerinde.
Anlatılan sadakalar verildiği takdirde, mal, can, çoluk-çocuk afiyete kavuşur.
Sadaka verilince, dünyada iken yerini tezce yenisi alır; ahirette ise bol sevap alınır.
FİTRE SADAKASI
Her müslüman, fitre sadakasınıda vermelidir. Şayet geçimleri üzerindeyse şunlar namına fitre sadakasını verir. Kendisinin, kadınının, kölesinin, oğlunun, anasının, babasının, kız kardeşinin, erkek kardeşinin, amcasının, amcası çocuklarının....yakınlık derecesine göre, bunların fitresini verir.
Kendisini, kendi geçindirmekle yükümlü olduğu kimselerin, yiyeceklerinden fazla imkan var ise, bayram günü veya bayram gecesi fitre sadakasını vermek gerekir.
FİTRENİN MİKTARI
Fitre sadakasının miktarı bir SA' ölçeğidir. Ki bu Irak tartısına göre beş rıtıl ve bir rıtılın üçte biridir.
(Bu hesap her mahallin kendine göre yapılır ki, doksan dirhem ve bir dirhemin üçte bir miktarıdır.)
Şunlardan fitre verilir: Hurma, kuru üzüm, buğday, arpa, arpa va buğday unundan, arpa ve buğday karışımı yapılan aştan.
Sahih bir rivayete göre, yoğurttan yapılan akıt ki:
-Keş.
diye bilinmektedir.Bundan da fitre sadakası verilmektedir.
Fitre sadakası verilmesi için; üstte anlatılan çeşitten şeyler yok ise, her beldenin kendi yediği şeylerden verir.
Mesela:Pirinç, darı ve daha başka hububattan.
Site Yazarı: Emine Kaya
GUNYET'ÜT TALİBİN,
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder