SURELERİN İSİM VE ANLAMLARI

Kur’an-ı Kerim sureleri isimlerini genellikle kabul edildiği şekliyle, sure içinde anlatılan bir olaydan, bir kavramdan, bir peygamber isminden ve benzeri bir durumdan dolayı almıştır. Sure isimleri genellikle Arapça orijinal isimleri ile anıldıklarından çoğu zaman ne manaya geldiklerine dikkat edilmemektedir. Toplam 114 adet olan Kur’an-ı Kerim sure isimlerinin Türkçe karşılıklarını şu şekilde göstermek mümkündür:

1-Fatiha: Açılış Suresi, Kur’an-ı Kerim’in başlangıç suresi olduğundan bu adı almıştır.
2-Bakara: İnek Suresi, 67-71. ayetlerinde Yahudilere kesilmesi emredilen inekten söz edildiği için bu ismi almıştır.
3-Ali İmran: İmran Ailesi Suresi, İmran ailesinden bahsedildiğinden bu adı almıştır.
4-Nisa: Kadınlar Suresi, Pek çok ayetinde kadınların haklarından bahsedildiği için bu adı almıştır.
5-Maide: Ziyafet (Sofra) Suresi, 112. ve 114. ayetlerinde Hz. İsa’nın ’tan istediği sofradan söz edildiğinden bu adı almıştır.
6-En’am: Davar Suresi, Arapların hayvanlara uyguladıkları bazı gelenekler kınandığı için bu adı almıştır.
7-Araf: Orta Yer Suresi, 46. Ayette yer alan cennet ve cehennem arasındaki orta yer bölgesindeki insanlardan bahsedildiği için bu adı almıştır.
8-Enfal: Ganimetler Suresi, Savaş ganimetlerinin durumundan bu adı almıştır.
9-Tevbe: Tövbe Suresi, ismini 104. ayetinde yer alan ’ın, tövbeleri çokça kabul ettiği, çokça bağışladığının ifade edilmesinden alır.
10-Yunus: Yunus Suresi, Hz. Yunus ve kavminden bahsedildiği için bu adı almıştır.
11-Hud: Hud Suresi, Hz. Hud’un hayatı anlatıldığı için bu adı almıştır.
12-Yusuf: Yusuf Suresi, Hz. Yusuf’un hayatı anlatıldığı için bu adı almıştır.
13-Rad: Gök Gürültüsü Suresi, 13. ayetinde gök gürültüsünün ’ı tesbih edip yücelttiği anlatıldığından bu adı almıştır.
14-İbrahim: İbrahim Suresi, 35-41. ayetlerinde Hz. İbrahim’in yaptığı dua anıldığından bu adı almıştır.
15-Hicr: Hicr Suresi, adını 80-84. ayetlerinde bahsedilen bir yer adı olan Hicr’den almıştır.
16-Nahl: Arı Suresi, 68-69. ayetlerinde ’ın balarısına, dağlardan, ağaçlardan ve çardaklardan evler edinmesi emrinden dolayı bu adı almıştır.
17-İsra: Gece Yürüyüşü Suresi, ’ın Hz. Muhammed’i gecenin bir vaktinde ayetlerinden bir kısmını göstermek üzere Mescid-i Haram’dan Mescid-i Aksaya yürütmesinde almıştır ismini.
18-Kehf: Mağara Suresi, 9-27. ayetlerinde putperest kavimlerinden kaçıp mağaraya gizlenen bir grup gencin hikayesi anlatıldığından dolayı bu ismi almıştır.
19-Meryem: Meryem Suresi, Hz. Meryem’den bahsedildiği için bu ismi almıştır.
20-Ta-Ha: Ta-Ha Suresi, ismini surenin başında yer alan Ta ve Ha harflerinden almıştır.
21-Enbiya: Peygamberler Suresi, ağırlıklı olarak peygamberlerden söz edildiğinden bu adı almıştır.
22-Hac: Hac Suresi, Hac ibadetinden bahsedildiğinden bu adı almıştır.
23-Müminun: İnananlar Suresi, İnananların başarıya ulaşacaklarından bahsedildiğinden bu adı almıştır.
24-Nur: Işık Suresi, ismini 35. ayetinde yer alan ve ’ın nurunu tasvir eden ayetten alır.
25-Furkan: Ayırıcı Suresi, ismini 1. ayetinde geçen hakkı batıldan ayıran manasındaki Furkan kelimesinden alır.
26-Şuara: Şairler Suresi, 224. ayetinde şairlerden söz edildiği için bu adı almıştır.
27-Neml: Karınca Suresi, ismini 18. ayetinde Hz. Süleyman’ın ordusunu görünce yoldan çekilen karıncalardan almıştır.
28-Kasas: Tarihi Vakalar Suresi, İsmini 25. ayetinde geçen kasas kelimesinden alımıştır.
29-Ankebut: Dişi Örümcek Suresi, 41. ayetinde kâfirlerin işleri örümcek ağına benzetildiğinden bu adı almıştır.
30-Rum: Romalılar Suresi, ismini 1. ayetinde Persliler ile yapılan savaşta yenilgiye uğrayan Romalıların yakında gelip geleceğinin ifade edilmesinden almıştır.
31-Lokman: Lokman Suresi, ismini ’ın Hz. Lokman’a verdiği hikmetten bahseden 12. ayetten almıştır.
32-Secde: Secde Suresi, ismini 15. ayette geçen secde kelimesinden almıştır.
33-Ahzab: Gruplar (Topluluklar) Suresi, ismini Müslümanlara karşı savaşmak üzere birleşen Arap kabilelerinden almıştır.
34-Sebe: Sebe Suresi, ismini 15. ayetinde yer alan Yemen’de bir bölge veya kabile ismi olan Sebâ kelimesinden almıştır.
35-Fâtır: Yaratan Suresi, ismini 1. ayetinde geçen fâtır kelimesinden almıştır.
36-Ya-Sin: Ya-Sin Suresi, ismini 1. ayetinde geçen ya ve sin harflerinden alır.
37-Saffat: Saf Tutanlar Suresi, adını ilk ayetinde yer alan sıra sıra dizilenler ifadesinden almıştır.
38-Sad: Sad Suresi, Sad harfi ile başladığından dolayı bu adı almıştır.
39-Zümer: Yığınlar Suresi, 71 ve 73. ayetinde geçen bu kelime sureye ismini vermiştir.
40-Gafir (Mü’min Suresi): Bağışlayan Suresi, ’ın günahları bağışlayan sıfatının yeraldığı 3. ayetteki Gafir kelimesinden ötürü bu adı almıştır.
41-Fussilet: Ayrıntılı Suresi, Kur’an’ın ayrıntılı kılındığını ifade eden fussilet kelimesinin geçtiği 3. ayetinden ismini almıştır.
42-Şura: Danışma Suresi, 38. ayetinde mü’minlerin işlerini aralarında danışma ile gördükleri anlatıldığından bu adı almıştır.
43-Zuhruf: Gösteriş-Süsler Suresi, ismini 35. ayetinde ’ın verdiği ifade edilen altın-gümüş gibi süslerin sadece bu dünya hayatının malı olduğunun ifade edilmesinden almıştır.
44-Duhan: Duman Suresi, ismini 10. ayetinde geçen duhan kelimesinden almıştır.
45-Casiye: Diz Çöküş Suresi, ismini 28. ayetinde geçen casiye kelimesinden alır.
46-Ahkaf: Kum Tepeleri Suresi, ismini 21. ayetinde geçen yer adından almıştır.
47-Muhammed: Muhammed Suresi, ikinci ayetinde Hz. Muhammed’in ismi anıldığından bu adı almıştır.
48-Fetih: Fethetmek Suresi, ayetlerinde birkaç defa fetihten söz edildiğinden bu ismi almıştır.
49-Hucurat: Odalar Suresi, ismini 4. ayetinde geçen hucurat kelimesinden almıştır.
50-Kaf: Kaf Suresi, adını 1. ayetinde geçen kaf harfinden almıştır.

51-Zariyat: Tozutup Savuranlar Suresi, 1. ayetinde geçen zariyat kelimesinden almıştır ismini.

52-Tur: Tur Dağı Suresi, adını ilk ayetinde yer alan Tur dağından almıştır.

53-Necm: Yıldız Suresi, adını 1. ayetinde yer alan necm kelimesinden almıştır.

54-Kamer: Ay Suresi, adını ilk ayetinde yer alan kamer kelimesinden almıştır.

55-Rahman: Merhametli Suresi, ismini 1. ayetinde yer alan, ’ın Rahman isminden almıştır.

56-Vakıa: Olay Suresi, 1. ayetinde yer alan vakıa kelimesinden almıştır.

57-Hadid: Demir Suresi, 25. ayetinde demirin yararlarından söz edildiği için bu adı almıştır.

58-Mücadile: Mücadeleci Kadın Suresi, adını 1. ayetinde geçen fiilden alır.

59-Haşr: Toplanma Suresi, adını 2-17. ayetler arası anlatılan topraklarından sürülen kavimden almıştır.

60-Mümtehine: Sorgulanan Suresi, Mümtehine sınav veren kadın anlamına gelir ve ismini 10. ayette müşriklerden kaçıp inananlara gelen kadınların imtihan edilmesinden alır.

61-Saff: Saf Tutmak Suresi, 4. ayette mü’minlerin saf tutarak yolunda mücadele etmeleri anlatıldığından bu adı almıştır.

62-Cuma: Cuma (Toplanma) Suresi, 9. ayetinde Cuma günü çağrı yapıldığında toplu halde namaza gidilmesi emredildiğinden bu adı almıştır.

63-Münafikun: İkiyüzlüler Suresi, münafıklardan bahsettiği için bu adı almıştır.

64-Tegabun: Aldanış Suresi, adını 9. ayetinde geçen teğabün kelimesinden alır.

65-Talak: Boşanma Suresi, surenin ilk ayetlerinde boşanma işlemi anlatıldığından bu adı almıştır.

66-Tahrim: Yasaklama Suresi, ismini 1. ayetinde yer alan tahrim kelimesinden almıştır.

67-Mülk: Yönetim Suresi, adını 1. ayetinde yer alan mülk kelimesinden almıştır.

68-Kalem: Kalem Suresi, adını 1. ayetinde yer alan kalem kelimesinden almıştır.

69-Hakka: Gerçekleşen Suresi, adını 1. ayetinde geçen hakka kelimesinden almıştır.

70-Mearic: Yükseliş Yolları Suresi, ismini 3. ayetinde yer alan ’ın yükselme dereceleri-yollarının sahibi olduğu anlamına gelen mearic kelimesinden almıştır.

71-Nuh: Nuh Suresi, Hz. Nuh’un elçi olarak gönderilişi ve mücadelesi anlatıldığından bu adı almıştır.

72-Cin: Cin Suresi, Cinlerden bir grubun Kur’an’ı dinleyerek doğru yola girmeleri bulmaları anlatıldığından bu adı almıştır.

73-Müzemmil: Bürünen Suresi, ismini 1. ayetinde yer alan müzemmil kelimesinden almıştır.

74-Müdessir: Gizlenen Suresi, ismini 1. ayetinde yer alan müdessir kelimesinden almıştır.

75-Kıyamet: Diriliş Suresi, adını 1. ayetinde geçen kıyamet kelimesinden almıştır.

76-İnsan: İnsan Suresi, 1. ayetinde insanın bu durumuna gelmezden önceki haline dikkat çekildiğinden bu adı almıştır.

77-Mürselat: Gönderilenler Suresi, ismini 1. ayetinde yer alan mürselat kelimesinden almıştır.

78-Nebe: Haber Suresi, sure kıyamet günü haberiyle başladığından bu adı almıştır.

79-Naziat: Söküp Çıkaranlar Suresi, ismini 1. ayetinde yer alan naziat kelimesinden almıştır.

80-Abese: Surat Astı Suresi, ismini 1. ayetinde yer alan abese kelimesinden almıştır.

81-Tekvir: Dolama Suresi, 1. ayetinde güneşin büzülmesi anlatıldığından bu adı almıştır.

82-İnfitar: Parçalanma Suresi, 1. ayetinde kıyamet sürecinde göğün yarılmasından bahsedildiği için bu adı almıştır.

83-Mutaffifin: Kandıranlar Suresi, ölçü ve tartıda hile yapanların kınanmalarından dolayı bu adı almıştır.

84-İnşikak: Yarılma Suresi, 1. ayetinde kıyamet sürecinde göğün yarılmasından bahsedildiği için bu adı almıştır.

85-Buruc: Burçlar Suresi, ismini 1. ayetinde yer alan buruc kelimesinden almıştır.

86-Tarık: Vuruşlu Suresi, ismini 1. ayetinde yer alan tarık kelimesinden almıştır.

87-Alâ: Yüce Suresi, ’ın yüce adıyla başladığında bu adı almıştır.

88-Ğaşiye: Kuşatan Suresi, her şeyi örtüp kuşatacak olan kıyamet haberiyle başladığından bu adı almıştır.

89-Fecir: Tan Vakti Suresi, tan yerinin ağarmasına yemin edilerek başladığından bu adı almıştır.

90-Beled: Şehir Suresi, Mekke kentine yemin ile başladığından bu adı almıştır.

91-Şems: Güneş Suresi, 1. ayeti güneşe yemin ile başladığından bu adı almıştır.

92-Leyl: Gece Suresi, 1. ayeti geceye yemin ile başladığından bu adı almıştır.

93-Duha: Kuşluk Vakti Suresi, kuşluk vaktine yemin ile başladığı için bu adı almıştır.

94-İnşirah: Ferahlık Suresi, Hz. Peygamberin göğsünün ferahlatılıp sevinç, huzur ve güvene kavuşturulması ifade edildiğinden bu adı almıştır.

95-Tin: İncir Suresi, İncir ve zeytine yemin ile başladığından bu adı almıştır.

96-Alak: Asılıp Tutunan Suresi, 2. ayetinde insanın alâk’tan yaratıldığı ifade edildiğinden bu adı almıştır.

97-Kadir: Kudret Suresi, Kadir gecesinden bahsedildiğinden bu adı almıştır.

98-Beyyine: Kanıt Suresi, ismini 1. ayetinde yer alan beyyine kelimesinden almıştır.

99-Zilzal: Deprem Suresi, yerin sarsılması tasvir edildiğinden bu adı almıştır.

100-Adiyat: Nefes Nefese Koşmak Suresi, ismini 1. ayetinde yer alan adiyat kelimesinden almıştır.

101-Karia: Şiddetli Ses Suresi, ismini 1. ayetinde yer alan karia kelimesinden almıştır.

102-Tekasür: Çoğalma Yarışı Suresi, insanların mal ve evlatlarda çoğalma yarışlarının kendilerini felakete sürüklemesinden bahsedildiğinden bu adı almıştır.

103-Asr: Zaman Suresi, zamana yemin ile başladığından bu adı almıştır.

104-Hümeze: Dedikoducu Suresi, dedikoduculuk ve arkadan çekiştirme kınandığı için bu adı almıştır.

105-Fil: Fil Suresi, Fil olayından bahsedildiğinden bu adı almıştır.

106-Kureyş: Kureyş Toplumu Suresi, Kureyş toplumunun seyahat geleneğinden bahsedildiğinden bu adı almıştır.

107-Maun: Yardımlaşma Suresi, yardımlaşmaya engel olan kişilerin vasıfları anlatıldığından bu adı almıştır.

108-Kevser: Bolca Güzellik Suresi, ismini 1. ayetinde yer alan kevser kelimesinden almıştır.

109-Kafirun: İnkârcılar Suresi, kâfirlere hitap ile başladığından bu adı almıştır.

110-Nasr: Yardım Suresi, ’ın yardımı anlatıldığından bu adı almıştır.

111-Mesed: Bükülmüş ip, ismini son ayetinde yer alan mesed kelimesinden almıştır.

112-İhlâs: Özgüleme Suresi, dini halis yapmak ve her türlü şirkten temizlemek ifade edildiğinden bu adı almıştır.

113-Felak: Açılma Suresi, ismini 1. ayetinde yer alan felak kelimesinden almıştır.

114-Nas: İnsanlar Suresi, ismini ayetlerinde yer alan nas kelimesinden almıştır