ÜÇ MADDELİ HADİSİ ŞERİFLER

Üç sınıf ümmet

Ümmetim üç sınıftır:

1- Sorgusuz sualsiz Cennete girenler,

2- Hafif hesaba çekilerek girenler,

3- Günahlardan temizlenerek girenler. (Taberani)

Dost ve düşman

Allahü teâlâ buyurur ki:

Şu üç şeye devam eden, gerçek dostumdur; bunları terk eden de, gerçek düşmanımdır:

1- Namaz,

2- Oruç,

3- Cünüplükten gusül. (Beyheki, Taberani)

Üç türlü komşu

Üç türlü komşu vardır:

1- Bir hakkı olan komşu. Akraba olmayan gayrimüslim komşudur.

2- İki hakkı olan komşu. Müslüman komşu ki, hem Müslümanlık, hem de komşuluk hakkı vardır.

3- Üç hakkı olan komşu. Akraba olan Müslüman komşudur. Bunun hem Müslümanlık, hem akrabalık, hem de komşuluk hakkı vardır. (Ebu Nuaym)

Günah yazılmaz

Şu üç kişiye günah yazılmaz:

1- Uyanana kadar uyuyana,

2- İyi olana kadar deliye,

3- Büluğa erene kadar çocuğa. (Buhari)

Âlimler

Âlimler üç türlüdür;

1- İlmi, hem kendisine, hem de insanlara faydalı olan,

2- İlmi kendisine faydası olan, insanlara, faydası olmayan,

3- İlmi herkese faydası olan, fakat kendine faydası olmayıp helak olan. (Deylemi)

Sorguya çekilmeyenler

Şu yemeklerden sorguya çekilmeyen üç kimse:

1- İftar yemeğinden,

2- Sahur yemeğinden,

3- Misafirle yediğinden. (Deylemi)

Doğru olanlar

İslam’dan nasibi olmak, şu üç şey ile olur:

1- Namaz,

2- Oruç,

3- Zekât. (İ. Ahmed)

Üç kimse kınanmaz

Şu üç kimsenin uygun görülmeyen işleri, durumları göz önüne alınarak hoş görülmelidir:

1- İyileşene kadar hasta,

2- İftar edene kadar oruçlu,

3- Âdil hükümdar. (Deylemi)

Üç zümre

Kendilerinde yemin teklif edilmeyen üç kimse:

1- Evladın babasına yemini,

2- Kadının kocasına yemini,

3- Kölenin efendisine yemini. (İ. Asakir)

Lanetlenenler

Lanetlenen üç zümre şunlardır:

1- Ana babaya lanet eden,

2- Allah’tan başkası için kurban kesen,

3- Arazinin sınırını geçen, (İ. Asakir)

Ziyaret edilmeyen hasta

Ziyaret edilmesi gerekmeyen üç hasta:

1- Gözü ağrıyan,

2- Dişi ağrıyan,

3- Çıban ağrısı olan. (Taberani)

Dünya ve ahiret

Dünyayı ahirete tercih eden, şu üç şeye maruz kalır:

1- Sıkıntısı hiç eksilmez,

2- Yokluktan kurtulmaz,

3- Öyle bir hırsa kapılır ki, hiç bir zaman boş vakit bulamaz. (Taberani)

Emredilenler

Size şu üç şeyi emrediyorum:

1- Allahü teâlâya kulluk edip, Ona hiçbir şeyi ortak koşmamayı,

2- Toplu olarak Allah’ın ipine [dinine] tutunup birbirinizden ayrılmamayı,

3- Allah’ın size veli kıldığı kimselere, itaat edip onları dinlemeyi. (İbni Mace)

Yasak edilenler

Sizi, şu üç şeyden men ediyorum:

1- Dedikodudan,

2- Çok sual sormaktan,

3- Malı zayi etmekten. (İbni Mace)

Hoşlanılmayan üç şey

Allahü teâlâ üç şeyden hoşlanmaz:

1- Çok konuşmak,

2- Çok sual sormak,

3- Malı telef etmek. (Müslim)

Orucu bozmayan üç şey

Şu üç şey, orucu bozmaz:

1- Hacamat,

2- İstemeden kusmak,

3- İhtilam. (Tirmizi)

Şakası da sahihtir

Üç şeyin şakası da, ciddisi de sahihtir:

1- Nikâh,

2- Talak,

3- Talaktan dönmek. (Hâkim)

Helak edenler

Helak edici üç şey:

1- Aşırı cimrilik,

2- Nefse uymak,

3- Kendini beğenmek. (Hatib)

Kurtarıcı işler

Kurtarıcı üç şey:

1- Gizli ve açık Allah’tan korkmak,

2- Fakirlik ve zenginlikte itidal üzere bulunmak,

3- Gazapta ve rızada, adalet üzere olmak. (Hatib)

Derecesini yükselten şeyler

Derece yükselten üç şey:

1- Yemek yedirmek,

2- Selamlaşmayı yaymak,

3- Herkes uyurken, gece namazı kılmak. (Hatib)

Günahlara kefaret

Günahlara kefaret olan üç şey:

1- Mescide gitmek,

2- Namazı kılıp, diğer namazı beklemek,

3- Çok soğukta, uygun abdest almak. (Hatib)

İmanı fayda vermez

Şu üç şey ortaya çıktıktan sonra, iman etmek fayda vermez:

1- Güneş, batıdan doğunca,

2- Deccal çıkınca,

3- Dabbet-ül-arz çıkınca. (Müslim, Tirmizi)

Üç ikram

Şu üç ikram geri çevrilmez:

1- Yer vermek,

2- Güzel koku,

3- Süt. (Tirmizi)

Farz olan ibadetler

Şu üç şey bana farzdır:

1- Vitir namazı,

2- Kurban kesmek,

3- Kuşluk namazı. (İ. Ahmed)

[Hanefi’de ilk ikisi vacib, üçüncüsü sünnettir. Diğer üç mezhepte üçü de, sünnettir.]

Fitneye düşürenler

Şu üç şey fitneye düşürür:

1- Güzel saç,

2- Güzel ses,

3- Güzel yüz. (Deylemi)

Oruçlu iken

Oruçlu iken, şu üç şeyden sakınmalı:

1- Hamama girmemeli,

2- Hacamat olmamalı,

3- Kadınlara bakmamalı. (Deylemi)

Üç felaketten korudu

Allahü teâlâ, sizi şu üç felaketten korudu:

1- Peygamberiniz, size beddua edip, topyekûn helak olmaktan,

2- Ehl-i bâtılın, ehl-i hakka galip gelmesinden,

3- Sapıklık üzere ittifak etmekten. (Ebu Davud)

İmandan olan şeyler

Üç şey imandandır:

1- Hayâ,

2- Haramdan sakınmak,

3- Haklı olsa da ısrar etmemek. (Câmi-üs-sagir)

Münafıklık alameti

Üç şey münafıklık alametedir:

1- Müstehcen konuşmak,

2- Hayâsızlık,

3- Cimrilik. (Câmi-üs-sagir)

Geciktirilmeyenler

Üç şey geciktirilmez:

1- Vakti girince namazı kılmak,

2- Hazır olunca cenazeyi defnetmek,

3- Dengini bulunca, kız veya dulu evlendirmek. (Tirmizi)

Ortak olan ve olmayan

Hak teâlâ buyurdu ki:

Ey insanoğlu, şu üç şeyin, biri senin, biri benim, biri de aramızda ortaktır:

1- Kulluk edip, bana hiçbir şeyi ortak koşmamak sana mahsustur.

2- İşlediğin amelin karşılığını vermek bana mahsustur.

3- Aramızda ortak olan, senin dua etmen, benim de, kabul etmemdir. (Taberani)

Yola çıkılan üç mescit

Yalnız üç mescit için yola çıkılır:

1- Mescid-i Nebi,

2- Mescid-i Haram,

3-Mescid-i Aksa. (Buhari)

Bu ümmetin üstünlüğü

Allahü teâlâ başka ümmetlere vermediği üç şeyle bizi üstün kıldı:

1- Saflarımızı meleklerin safları gibi kıldı.

2- Yeryüzünün her tarafı bize mescit kılındı.

3- Su bulunmayınca, toprağı [teyemmüm için] bize temizleyici kıldı. (Nesai)

Uygunsuz hareketler

Şu üç şey, uygun değildir:

1- İmamın, sadece kendisine dua etmesi,

2- İzinsiz başkasının evinin içine bakmak,

3- Abdesti sıkışık iken namaz kılmak. (Tirmizi)

Zararı sahibine döner

Üç şeyin zararı sahibine döner:

1- Zalimin zulmü,

2- Düzenbazın hilesi,

3- Sözünde durmayanın vefasızlığı. (Hatib)

Büyük bela

Şu üç kimse, başa beladır:

1- İyilikten anlamayan, kötülüğü affetmeyen âmir,

2- Hayrı görmeyip, kusuru yayan zâlim,

3- Yanındayken, eziyet eden, yokluğunda hıyanet eden kadın. (Taberani)

Üç büyük günah

Şu üç şeyi yapan, büyük günah işlemiş olur:

1- Haksız yere açılmış bir bayrak etrafında toplanan,

2- Ana babaya isyan eden,

3- Zalime yardım eden. (Taberani)

Üç şeyden korkarım

Şu üç şeyden korkarım:

1- Hakkı tanıdıktan sonra dalalete düşmek,

2- Dalalete sürükleyen fitneler,

3- Boğazına ve cinsi şehvete düşkün olmak. (Deylemi)

Kalbe sıkıntı verir

Üç şey kalbe sıkıntı verir:

1- Yemeği sevmek,

2- Uykuyu sevmek,

3- Rahatı sevmek. (Deylemi)

Acıklı azap

Şu üç kişiye acıklı azap vardır:

1- Eteklerini yerde sürüyerek yürüyen kibirli,

2- Verdiğini başa kakan,

3- Malını yalan yere yeminle satan. (Müslim)

Elim azap

Şu üç kişiye kıyamette elim bir azap vardır:

1- Yetimi okuturken ezen hoca,

2- İhtiyacı yok iken dilencilik yapan,

3- Sultana dalkavukluk yapan. (Rafii)

Helak olan üç kişi

Şu üç kişi helak oldu:

1- Çok kibirli,

2- Allah’tan şüphe eden,

3- Onun rahmetinden ümit kesen. (Buhari)

Cennet haramdır

Cennet haram olan üç kişi:

1- İçki müptelası,

2- Ana babaya âsi,

3- Deyyus. (İ. Ahmed)

Cennete girer

Şu üç şeyden uzak olan, sorgusuz Cennete girer:

1- Kibir,

2- Kul borcu,

3- Hıyanet. (Nesai)

İmanın tadını bulur

Şu üç kimse, imanın tadını alır:

1- Allah ve Resulünü her şeyden çok seven,

2- Sevdiğini, yalnız Allah için seven,

3- İmana kavuştuktan sonra, küfre düşmeyi, ateşe düşmekten tehlikeli bilen. (Buhari)

Ayıp olarak yeter

Şu üç huy, kişiye ayıp olarak yeter:

1- Kendi kusurunu görmeyip, başkalarındaki aynı kusuru görmesi,

2- Kendi utanç verici halini görmeyip, başkalarının aynı durumundan utanç duyması,

3- Oturup kalktığı kimselere sıkıntı vermesi. (Taberani)

Helak olan üç kişi

Şu üç kişide ihlâs yoksa helak olur:

1- Cömert,

2- Cesur,

3- Âlim. (Hâkim)

İnsanların kötüsü

İnsanların en kötüsü şu üç kimsedir:

1- Ana babaya karşı kibirli olup, onlara hakaret eden,

2- Fitne, fesat çıkaran,

3- Karı kocanın arasını açıp sonra, o kimsenin karısına sahip olan. (Ebu Nuaym)

Rahmetle nazar etmez

Allahü teâlâ, Kıyamette şu üç kişiye rahmetle nazar etmez:

1-Alış verişinde yalan söyleyerek fahiş fiyatla mal satana,

2- Gelişigüzel her şeye yemin edene,

3- Kendisinde su olduğu halde, başkasına vermeyene. (Ey Oğul İlmihali)

Şiddetli azap

Şu üç kişiye şiddetli azap edilir:

1- Zina eden ihtiyar,

2- Yalancı idareci,

3- Kibirli fakir. (Müslim)

Eşcinseller

Ahir zamanda eşcinseller üç sınıf olur:

1- Konuşarak, yüzüne bakarak yetinenler,

2- Tokalaşıp, kucaklaşarak yetinenler,

3- Bu işi bizzat yapanlar. (Deylemi)

Allah’ın düşmanları

Allahü teâlâ buyuruyor ki:

Kıyamet günü şu üç kişinin hasmıyım:

1- Benim adımı anarak söz verip, sözünden dönen,

2- Hür insanı köle diye satan,

3- İşçinin ücretini vermeyen. (Buhari)

Gıybeti haram olmayanlar

Şu üç kişinin gıybeti haram değildir:

1- Fasık,

2- Zâlim idareci,

3- Bid’at ehli. (İ. Ebiddünya)

Bakmak ibadettir

Şu üç şeye bakmak ibadettir:

1- Ana babanın yüzüne,

2- Mushaf'a,

3- Denize. (Ebu Nuaym)

Dua eden

Dua eden, şu üç şeyden birine kavuşur:

1- Günahı affedilir,

2- İyilikleri artar,

3- Kabul edilmiş ibadet sevabı alır. (Deylemi)

Reddedilmeyen dua

Üç dua ret olmaz:

1- Ana babanın evladına duası,

2- Oruçlunun duası,

3- Yolcunun duası. (Beyheki)

Nimetlere kavuşur

Şu üç şeyi yapan, dünya ve ahirette bol nimetlere kavuşur:

1- Belaya karşı sabreden,

2- Kadere razı olan,

3- Refah ve bollukta dua eden. (Deylemi)

Üç hürmeti gözeten

Şu üç hürmeti gözetenin, dini ve dünyası muhafaza edilir:

1- İslamiyet'e hürmet,

2- Resulullaha hürmet,

3- Resulullahın nesline [seyyidlere ve şeriflere] hürmet. (Taberani)

İyilik hazinesi

Şu üç şeyi gizlemek, iyilik hazinesidir:

1- Hastalığı,

2- Musibeti,

3- Sadakayı. (Taberani)

Sevilmek için

Şu üç şey, seni arkadaşına sevdirir:

1- Karşılaştığında selam vermek,

2- Bir toplulukta otururken, gelince ona yer vermek,

3- Onu sevdiği ismiyle çağırmak. (Taberani)

İmandandır

Şu üç şey imandandır:

1- Az olandan da vermek,

2- Tanıdığı, tanımadığı, her Müslümana selam vermek,

3- Kendi aleyhine de olsa, âdil davranmak. (Bezzar)

İmanın tadını duyar

Şu üç şeyi yapan, imanın tadını alır:

1- İhlâsla (La ilahe illallah) diyen,

2- Severek zekâtını veren,

3- Nefsini tezkiye eden, yani, nerede olursa olsun, Allah’ın kendisi ile beraber olduğunu bilen. (Hâkim)

Güzel huylar

Üç şey Allah katında güzel huylardandır:

1- Zulmedeni affetmek,

2- Vermeyene vermek,

3- İrtibatını kesenle, iyi ilişkiler kurmak. (Taberani)

Allah’ın himayesinde

Şu üç haslete sahip olan, Allahü teâlânın himayesinde olur:

1- Bir şey verene teşekkür eden,

2- Güçlü iken affeden,

3- Öfkesine hâkim olan. (Beyheki)

Cennete girer

Şu üç haslet sahibi Cennete girer:

1- Zayıflara, güçsüzlere merhamet eden,

2- Ana babaya şefkat gösteren,

3- Emri altındakilere iyilik eden. (Tirmizi)

Üç nimet

Şu üç nimet sahibi, Davud aleyhisselamın ailesine verilen nimetlere kavuşmuş sayılır:

1- Kızdığına da, sevdiğine de, adaletli davranan,

2- Fakirken de, zenginken de, iktisatlı davranan,

3- Gizlide de, açıkta da, Allah’tan korkan. (Hâkim)

Dünya nimetleri

Şu üç şey dünya nimetidir:

1- Uygun bir binek [vasıta],

2- Saliha eş,

3- Rahat ev. (İ. Ebi Şeybe)

Sabır

Sabır üç çeşittir:

1- Musibette.

2- İbadetlerde.

3- Haramlardan sakınmakta. (Ebu-ş-şeyh)

Ebdalden sayılır

Şu üç haslet sahibi ebdal denilen evliyadan sayılır:

1- Kazaya rıza gösteren,

2- Haram işlememekte sabreden,

3- Allah rızası için öfkelenen. (Deylemi)

Allah’a tazim

Şu üç şeye ikram eden, Allahü teâlâya tazim etmiş olur:

1- Müslüman olarak ihtiyarlayana,

2- Kur’an-ı kerimi ezberleyene,

3- İlim sahibine ikram edene. (Ramuz)

Devam eden üç amel

İnsan ölünce, şu üç şey hariç ameli kesilir:

1- Sadaka-i cariye,

2- Faydalı ilim,

3- Salih evlat. (Buhari)

Cennet ehli

Şu üç şeyi Cennet ehli yapar:

1- İlim öğrenir,

2- Ölülere acır,

3- Fakirleri sever. (Deylemi)

Cimri sayılmaz

Şu üç şeyi yapan cimri sayılmaz:

1- Zekâtını veren,

2- Misafire ikram eden,

3- Darda kalana yardım eden. (Taberani)

Himayeye girenler

Şu üç kişi kıyamette Allah’ın himayesine girer:

1- Allah yolunda kınanmaktan korkmayan,

2- Helal olmayana el uzatmayan,

3- Harama bakmayan. (İsfehani)

Kâmil iman

Şu üç haslet sahibinin imanı kâmildir:

1- Allah yolunda kınanmaktan korkmayan,

2- İbadetine riya karıştırmayan,

3- İki işten, ahiret için olanı, dünya için olana tercih eden. (Deylemi)

Cennete girer

Şu üç sözü, ihlâsla söyleyen Cennete girer:

1- Rabbimin Allahü teâlâ olduğuna razıyım.

2- Dinimin Müslümanlık olduğuna razıyım.

3- Peygamberimin Muhammed aleyhisselam olduğuna razıyım. (İ. Ahmed)

Ateş görmeyen gözler

Şu üç göz, Kıyamette Cehennem ateşini görmez:

1- Allah korkusundan ağlayan göz,

2- Allah yolunda nöbette gözcülük eden göz,

3- Haramlara bakmaktan sakınan göz. (Taberani)

Sevabı en çok olan amel

Sevabı en çok olan üç amel şunlardır:

1- Her durumda Allah’ı zikretmek,

2- Herkese karşı insaflı davranmak,

3- Din kardeşinin maddi sıkıntısını gidermek. (İ. Mübarek)

Üç hak

Müslümanın Müslüman üzerindeki üç hakkı şudur:

1- Hasta ise, ziyaret etmek,

2- Cenazesine katılmak,

3- Aksırıp Elhamdülillah derse, Yerhamükellah demek. (Buhari)

En değerli üç şey

Öyle bir zaman gelecek ki, şu üç şeyden değerli bir şey olmayacak:

1- Helal para,

2- İhlâslı bir din kardeşi,

3- Sünnete uymak. (Taberani)

İlim

İlim üç türlüdür:

1- Açıklayıcı kitap,

2- Dine uygun âdet,

3- Bilmiyorum demek. (Deylemi)

Göze cila verenler

Şu üç şeye bakmak göze cila verir:

1-Yeşilliğe,

2- Akarsuya,

3- Güzel yüze. (Berika) [Buradaki güzel yüz, bakması helal olan kimselerin yüzüdür. Yabancı kadınlara, kızlara bakmak, gözü zayıflatır ve kalbi karartır.]

Bedeni besler

Şu üç şey, bedeni besler:

1- Güzel koku,

2- Yumuşak güzel elbise,

3- Bal yemek. (S. Ebediyye)

Kıymetli müminler

Kıymetli müminler üç sınıftır:

1- Allah’a ve Resulullaha inanıp, mal ve canı ile Allah yolunda mücahede edenler,

2- Kendisinden, insanların, malı ve canı hususunda emin olunan kimseler,

3- Nefsinin tamah ettiği şeyi, Allah için terk edenler. (İ.Ahmed)

Şefaat edenler

Şu üç sınıf şefaat eder:

1- Enbiya [nebiler],

2- Ulema [âlimler],

3- Şüheda [şehitler]. (İbni Mace)

Allah’ın himayesinde

Şu üç kişi Allah’ın himayesindedir:

1- Camiye gitmek için yola çıkan,

2- Allah yolunda savaşa çıkan,

3- Hac için yola çıkan. (Ebu Nuaym)

Yüz çevir!

Şu üç kimseden yüz çevirmek gerekir:

1- Açıktan günah işleyenden,

2- Zalim idareciden,

3- Bid’at ehlinden. (İ. Ebiddünya)

Cehennem yakmaz

Şu üç kişiyi Cehennem ateşi yakmaz:

1- Kocasına itaat eden kadın,

2- Ana babasını itaat eden evlat,

3- Kocasını kıskanıp sabreden kadın. (Ebu-ş-şeyh)

Ancak münafık küçümser

Şu üç kimsenin hakkını ancak münafık olan küçümser:

1- Saçını Müslüman olarak ağartanı,

2- İlim sahibi olanı,

3- Adil idareciyi. (Taberani)

Üç kişiye yer verilir:

Şu üç kişiye yer verilir:

1- Yaşından dolayı ihtiyara,

2- İlminden dolayı âlime,

3- Sultanlığından dolayı âdil hükümdara. (Deylemi)

Rahmete kavuşanlar

Allah rahmeti, şu üç kişiye yağar da yağar:

1- Namaz için saf tutana,

2- Gece yarısı namaz kılana,

3- Yalın kılıç, Allah yolunda savaşana. (İbni Mace)

Arşın gölgesinde

Şu üç kimse, Kıyamette, Arşın gölgesinde gölgelenir:

1- Emin tüccar,

2- Adil idareci,

3- Hep namaz vakitlerini gözleyen. (Hakim, Deylemi)

Melekler istiğfar eder

Üç kişi için melekler istiğfar eder:

1- İlim öğreten,

2- İlim öğrenen,

3- Cömert olan. (Ebu-ş-şeyh)