Ma'bedi Hayat Olan Âbid
Eğer Rasûiüllah'ın (s.a.v.) ashabını İslâm'daki önceliğine göre sıralamak istersen, ondört rakamına geldiğinde, o rakamın Osman ibn-i Maz'ûn'a ait olduğunu görürsün.
Şunu bil ki; bu Osman ibn-i Maz'ûn Medine'de vefat eden Bakî mezarlığına defnedilen ilk muhacirdir.
Son olarak şunu da bil ki, şu anda hayatını incelediğin bu yüce sahâbî, büyük bir âbiddi... İnzivaya çekilen âbidlerden değil, aksine hayat, abidlerindendi!!...
Evet... Hayat bütün gençliğiyle, sorumluluklarıyla ve fazîîetleriy-le onun ma'bedi idi... '
Onun abidliği, Hakk yolunda devamlı bir çalışma, hayır ve salâh yolunda devamlı bir fedakârlıktı.
İslâm'ın taze, nemli ışrği Rasûiüllah'ın (s.a.v.) kalbinden çıkıp gizlice söylediği sözleri bazı kulaklara aktığında...
Osman ibn-i Maz'ûn, Allah'a koşup onun elçisinin etrafında toplanan azınlıktan biriydi...
O sırada sabırlı ve dirençli mü'minlerin başına gelen ezâ ve cefâlar onun başına da gelmişti...
Rasûlüllah (s.a.v.), Habeşistan'a hicret etmelerini emrederek ve işkence karşısında tek başına kalmayı tercih ederek bu mazlum mü'-min azınlığını memnuniyetle kabul ettiğinde Osman ibn-i Maz'ûn, Allah'ın düşmanı Ebû Cehil'in hilelerinden, Kureyş'in tehditlerinden ve onların işkencelerinin şiddetinden uzak ülkelere doğru yönünü çevirerek oğlu es-Sâib'i de yanma alarak hicret edenlerin ilk grubunun başkanıydı...
Birinci ve ikinci, her iki hicrette Habeşistan'a hicret edenlerinki gibi, Osman ibn-i Maz'ûn'un sadece İslâm'a bağlılığı arttı...
Gerçek şu ki, Habeşistan'a yapılan iki hicret, İslâm davasında tek ve şerefli bir olayı temsil ederler...
Rasûlüllah'a (s.a.v.) inanıp onu tasdik eden ve onunla birlikte indirilen nura tabî olanlar, bütün sapıklık ve cehâletloriyle putçuluktan bıkmışlardı. Oniar artık taştan veya çamurdan yapılmış putlara tapmayı hazmedemedikleri sağlam bir karaktere sahiptiler...
Onlar Habeşistan'a hicret ettiklerinde, orada semavî ve düzenli bir dinle karşılaştılar. O dinin kiliseleri, alimleri ve rahipleri vardı...
Bu dîn, —onların o dîne bakışı ne olursa olsun— kendi memleketlerinde ortaya çıkardıkları putçuluktan, bilinen şekliyle ve geride bıraktıkları usulleriyle putlara tapmaktan uzaktı...
Habeşistan'daki kilise adamlarının, bu göçmenlerin kendi dinlerine meyletmelerini sağlamak ve bir din olarak hıristiyaniığa inandırmak için birçok gayret sarfetmiş olmaları gerekir...
Bütün bunlarla birlikte, bu muhacirlerin tek olan Allah'a ibadet etmek, barış günlerinde, mescidde; şirk güçleri harbe zorladığında, savaş meydanında; büyük Peygamberlerinin arkasındaki yerlerini almak için sevgili ülkelerine dönecekleri o yakın günü hasret ve endîşe içinde bekleyerek, İslâm'a ve Allah'ın Rasûlü Muhammed'e olan derin sevgileri üzere kaldıklarını görüyoruz...
O halde muhacirler Habeşistan'da güven ve huzur içinde yaşadılar... Amcasının oğlu Umeyye ibn-i Halefin hilelerinin kendisine ve başkalarına yaptığı ezaları cefaları gurbetteyken unutamamış olan Osman ibn-i Maz'ûn da onlarla birlikte yaşadı. O onu hicvetmek tehdit etmekle kendini teselli ediyordu:
«Tüyleri seninle anlaşmayan oklara tüy takıyorsun, Sen, bütün tüyleri sana ait olan okları düzeltiyorsun, Sen yüce ve aziz kavimlerle savaştın, Sen kendilerinden korktuğun kavimleri mahvettin. Bir gün başına bir belâ gelir ve seni, yaptığın şeyden, ; [gördüğün) insanlar vazgeçirirse öğreneceksin.»
Muhacirler, hicret ettikleri yerde Allah'a ibâdet edip bildikleri Kur'ân âyetlerini incelerlerken ve —gurbette olmalarına rağmen benzersiz bir ruh heyecanı taşırlarken onlar;
Kureyş'm İslâm'a girip Hz. Peygamberle birlikte tek ve kahhâr olan Allah'a secde ettiklerine dair peşpeşe haberler gelmeye baş Bu arada muhacirler eşyalarını yüklenip özlem ve hasretleri daha önde Mekke'ye uçtular...
Ancak onlar Mekke'nin tepelerine yaklaşır yaklaşmaz, Kureyş'in müslüman olduğuna dair kendilerine ulaşan haberin yalan olduğunu anladılar...
Daha o an pişman oldular ve acele ettiklerinin farkına vardılar... Fakat şu Mekke, gözlerinin önündeyken nereye gidebilirlerdi?!
Mekke müşrikleri uzun zamandır, peşinde oldukları ve avlamak için ağlarını attıkları avın gelişini duydular... İşte şimdi tam zamanıydı. Fırsat doğmuştu. Avı kendi kaderi getirmişti...
O gün, «himaye» Arapların kutsal ve saygı duyulan adetlerinden biriydi. Zayıf bir adam Kureyşli bir efendinin himayesine girdiği zaman o, kanının dökülmesine müsâade edilmeyen; kendisine güvenin sarsılmadığı güçlü bir himayede olurdu.
Dönen kimseler bir himaye elde odebifmede aynı seviyede değildiler...
Bundan dolayı, onlardan az sayıda kişi himaye elde etmişti. Bunların arasında el-Velîd ibnu'l-Muğîre'nin himayesine giren Osman ibn-i Maz'ûn da vardı.
Böylece o, Mekke'ye güven ve huzur içinde girdi. Mekke'nin yollarından geçip gitti. Hiç bir zulüm ve kötülük görmedi...
Fakat Kur'ân ve Hz. Muhâmmed'in terbiye ettiği ibn-i Maz'ûn onların etrafında dönüyor ve kendileri için bir himaye ve himayeci bulamayan fakir ve zayıf müslüman kardeşlerini görüyordu... Onları her taraftan işkencenin sardığını her yolda zulmün takip ettiğini görüyordu... O kavminin eziyetlerinden uzak olarak yolunda yürürken hür ruhu kabarıyor, asîl vicdanı kaynıyor ve içi içine sığmıyordu. Evinden Veiîd'in himayesinden çıkmaya Allah'ın yolundaki eziyeti taşıyan lezzeti, inanan dünyanın öncüleri ve yarın her tarafından iman, tev-hîd ve nur fışkıracak bir dünyanın müjdecileri olan müslüman kardeşlerîne benzeme şerefini kendisine haram kılan bu himayeyi sırtından atmaya karar vererek çıkıyordu...
Olanları bize anlatması için sözü, olayı bizzat yaşayan kimseye bırakalım:
«— Osman ibn-i Maz'ûn, Velîd ibnu'l-Muğîre'nin himayesinde yaşarken, Rasûlüllah'ın (s.a.v.) ashabının başına gelenleri görünce şöyle dedi: Vallahi, arkadaşlarım ve dindaşlarım, benim görmediğim eziyet ve kötülüklerle karşılaşırken, müşrik bir adamın himayesinde yaşamak benim için büyük bir ayıptır.
El-Velîd ibnu'l-Muğîre'ye gidip:
«— Ey Ebû Abdi'ş-Şems! Senin üzerine aldığın himaye sona di. Artık senin himayeni kabul etmiyorum», dedi.
El-Velîd de ona:
«—. Niçin? Kardeşimin oğlu! Belki kavmimden birisi yine sana eziyet edebilir?...» dedi.
Osman:
«— Hayır, ben artık Allah'ın himayesini kabul ediyorum. Ondan başkasının himayesine girmek istemiyorum...» diye cevap verdi.
«— Öyleyse, Kabe'ye git ve daha önce açıkça benim himayemi istediğin gibi, şimdi de benim himayemi reddettiğini açıkça söyle...»
İkisi birlikte Kabe'ye gittiler ve el-Velîd :
«— Bu Osman, artık benim himayemi kabul etmediğini söylemeye gelmiş» dedi.
Osman:
«— Doğru söyiüyor... Ben onun vefalı ve iyi bir himayeci olduğunu gördüm ama Allah'tan başkasının himayesine sığınmamayı arzu ettim...» dedi.
Osman, Lebîd ibn-i Rabîâ'nın şiir okuduğu Kureyş'in toplantı yerlerinden birine gitti ve onların yanına oturdu. Lebîd:
«— Şüphesiz, Allah'tan başka her şey batıldır» dedi.
Osman:
«__ Doğru söyledin» dedi.
Lebîd:
«— Her nîmet mutlaka yok olacaktır» deyince, Osman:
«— Yalan söyledin, cennet nimetleri yok olmaz» diye cevap ver-Bunun üzerine Lebîd:
«— Eskiden sizin toplantılarınıza katılanlara böyle davranilmaz-dı. Bu ne zaman çıktı?» dedi.
Oradakilerden birisi:
«— Bu beyinsiz bizim dinimizi terketti. Söylediği sözden dolayı canını hiç sıkma» dedi.
Osman îbn-i Maz'ûn ona cevap verince öfkelendiler. Adam kalkıp Osman'ın yanına geldi ve ona bir tokat attı. Tokat gözüne isabet etti. Osman'a yakın bir yerde oturmakta olan eî-Velîd, onun başına gelenleri görüyordu. Bunun üzerine şöyle dedi:
«— Evet, kardeşimin oğlu! Eğer gözün uğradığı belâdan kendini koruyabilseydi, sen de güçlü bir himayede olurdun...»
Osman da:
«— Vallahi, sağlam gözüm de, Allah yolunda böyle birşeye muhtaçtır... Şüphesiz ben, senden daha üstün ve daha güçlü birinin hima-yesindeyim, ey Ebû Abdişems!...» dedi.
El-Velîd:
«— Gel yeğenim! İstersen, yine himayeme dön...» dedi.
İbn-i Maz'ûn:
"— Hayır...» diye cevap verdi.
İbn-i Maz'ûn gözü ağrı ve sancıya dayanamazken ruhundan afiyet, sağlamlık ve sevinç fışkırır bîr halde olay yerini terkettî.
Yolda, şu şiirini söyleye söyleye evine gitti :
«Eğer gözüme Allah rızası için, hid; kişinin elleri ulaşmışsa, Rahman olan Allah ona karşılık bana sevap verdi. Ey kavmim! Rahman'm hoşnut kıldığı kimse mesud olur. Siz, sapık ve yolunu şaşırmış deseniz de, ben Peygamber (s.a.v.) Muhammed'in dini üzerinde yaşıyorum.
Ben bu yaptığımla Allah'ın rızasını istiyorum. Bize saldırıp zulmeden kimselere rağmen, Hak olan bizim dinimizdir.»
Osman ibn-i Maz'ûn böylece darb-ı mesel olmuştu. Tabii, buna lâyıktı...
Böylece hayat, bu eşsiz davranışıyla ve şu ebedi ve şahane sözleriyle bütün kainatı duygulandıran büyük bir insanı tanımıştı:
«— Vallahi, sağlam gözüm de, Allah yolunda böyle birşeye muhtaçtır... Şüphesiz, ben senden daha üstün ve daha güçlü birinin hi-mayesindeyirrt...»
Osman, el-Velîd'in himayesini reddetikten sonra, Kureyş'ten ezâ ve cefayı almaya başladı. Bununla son derece mutluydu... Bu eza ve cefa onun için imanı pişirip olgunlaştıran bir ateş mesabesindeydi.
Böylece o, hiçbir yasak kendilerini korkutmaksızın ve hiçbir saldırı onları engellemeksizin mümin kardeşleriyle birlikte yürüdü!...
Osman artık Ebû Cehil, Ebû Leheb, Umeyye ve Utbenin bulunmadığı ve uykusuz bırakmadığı Medine'ye hicret eder... Uzun zamandır, gecelerini zehir eden, gündüzlerini de burnundan getiren zulümler de artık orada yoktur...
Güçlüğü, meşakkati ve şiddeti son haddine varan bir imtihanda sabır ve azimleriyle başarılı olan, Medine'ye dinlenmek ve tembellik yapmak için değil, oranın geniş kapısından, Allah'ın sancağını yüklenerek ve onun kelimelerini, ayetlerini ve hidayetini müjdelemek üzere yeryüzünün bütün bölgelerine gitmek için hicret eden yüce arkadaşlarıyla birlikte Medine'ye gider...
Nurlu hicret yurdunda, Osman İbn-i Maz'ûn'un cevheri ve eşsiz yüce hakikati ortaya çıkar. O, bir abiddir, zahiddir, her şeyi bırakıp Allah'a yönelen, ona tövbe ve ibadetle meşgul olan bir kişidir...
O, hayatı terkedip mabedine çekilmeyen büyük ve örnek bir abiddir.
Hatta o, hayatı ameliyle ve Allah yolunda cihadıyla dolduran bir abiddir...Evet...
O geceleyin ibadet eden, gündüz savaş için ata binen birisidir. Hatta o, gece gündüz ibadet eden ve yine gece gündüz ata binip savaşan birisidir...
Rasûlüllah'ın (s.a.v.} ashabı, bilhassa hayatlarının bu döneminde, hepsi zühd ve inziva ruhunu taşısalar, îbn-i Maz'ûn'un bu alanda hususi bir kişiliği olurdu... Çünkü o, zühdünde ve fedakârlığında çok ileri gitmişti... Bütün hayatını, gece gündüz, devamlı ve nurlu bir namaza, uzun ve tatlı bir teşbihe vermiştir!...
O, ibadete dalmanın tadını alır almaz, insanları hayatın nimetlerine bağlayan bütün sebepleri kesmeye niyet etti...
Artık o, sadece kaba elbise giyiyor, katıksız ekmek yiyordu...
Bir gün o, Rasûlüllah (s.a.v.) ashâbıyla otururken mescide girdi. Üzerinde tamamen yırtılmış bir elbise vardı. O yırtığı bir post parçasıyla yamamışti. Rasûlüllah (s.a.v.) ona acıdı, Ashabı da ağladı. Peygamber onlara şöyle dedi:
«— Sizden birinizin giderken bir elbise; gelirken bir başka elbise giydiği, önüne bir tabak konulduğu, sonra başka bir tabak kaldırıldığı, Kabe'nin örtüldüğü gibi evlerinizi örttüğünüz gün siz nasıl olursunuz acaba?!»
Ashab:
«— Ya Rasûlellah! Biz bolluğa ve rahat yaşamaya kavuştuğumuz İçin böyle olmasını istiyoruz...» dediler.
Rasûlüllah (s.a.v.) şöyle cevap verdi:
«— Bu mutlaka olacak... Ve siz bugün o günkü halinizden daha iyisiniz...»
Şurası kesindir ki; İbn-i Maz'ûn bu sözleri dinledikten sonra daha çok güç olana koşmuş, nimetten daha çok kaçmıştı!...
Hatta Rasûlüllah'ın (s.a.v.) haberi olmasaydı o hanımıyla- da ilişkisini kesmişti. Ama Rasûlüllah (s.a.v.) onu çağırıp:
«— Ailenin de sende hakkı vardır» demiştir!...
.Rasûlüllah (s.a.v.) onu çok sevmiştir.
Temiz ruhu, sahibinin, Medine'de vefat eden ve Cennet'in yolunu arayan ilk muhacir olmak için göç etmeye hazırlandığı sırada Rasûlüllah (s.a.v.) yanındaydı...
Öpmek ve şefkatli gözlerinden akan gözyaşlarıyla onu kokula-mak için alnının üzerine eğildi. Ölüm anında, en parlak ve en güzel şekliyle görülen Osman'ın yüzü, Rasûlüllah'ın gözyaşlarıyla kokulandı...
Rasûlüllah (s.a.v.) sevgili sahabîsini uğurlarken:
«— Ey Ebû's-Saib (Osman)! Allah sana rahmet etsin... Dünyadan çekip gittin. Ama ne sen ona iltifat ettin, ne de o sana...»
Sevgili Peygamber (s.a.v.) vefat ettikten sonra mayıp onu devamlı anar ve överdi...
Hatta kızı Rukiyye vefat ettiğinde, onu şu sözlerle uğurlamıştı «__ Bizim hayırlı selefimiz Osman İbn-i Maz'ûn'a kavuş!!...» [1]
[1] Hald Muhammed Halid, Sahabe Hayatından Tablolar, Uysal Kitabevi: 1/474-481.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder